AMWeb: 6 stappen voor bedrijfsopvolging advieskantoor: 'Begin zeker 5 jaar van tevoren'

Bedrijfsopvolging is een belangrijk thema binnen het intermediair. De Kamer van Koophandel stelde in 2022 vast dat de gemiddelde ondernemer in de financiële dienstverlening ouder is dan 57 jaar. M&A-manager Henny Kloppenburg van fusie- en overnameadviesbureau BHB Dullemond bespreekt zes stappen die je bij bedrijfsopvolging sowieso niet moet overslaan.

Begin op tijd met nadenken

Een beter moment is volgens Kloppenburg als je nog volledig gezond bent en de onderneming goed loopt. Denk regelmatig na of er bijvoorbeeld iemand binnen het bedrijf binnen een paar jaar een volgende stap zou willen maken, zoals een zoon, dochter of medewerker. “Dan is het goed om na te denken over hoe je diegene wilt laten intreden. Vooral omdat er veel mogelijkheden zijn om voor die tijd zaken voor te bereiden of om fiscaal of juridisch het een en ander te regelen.”

Ga niet in gesprek met de potentiële koper

Ondanks dat het “een beetje preken voor eigen parochie” is, benoemt Kloppenburg dat het van belang is om niet in je eentje na te denken over verkoop. “Dan zie je persoonlijke en zakelijke valkuilen niet en neem je niet de ervaring mee die je in dit soort trajecten goed kan gebruiken.” Haar tip is dan ook om er dus met iemand over te praten en specifiek niet met een potentiële koper, zegt ze lachend. “Bij voorkeur met een adviseur. Dat kan een accountant, een corporate finance bureau of een strategisch adviseur zijn. Deze kan objectief naar je onderneming kijken en meedenken over hoe je de waarde van je bedrijf voor verkoop kunt optimaliseren”, aldus Kloppenburg. Bedenk daarom waar jij of jullie als ondernemer(s) naartoe willen. Zeker als je met meerdere aandeelhouders of vennoten bent, moet je het hier samen over hebben”

Bepaal waar jíj heen wilt

Het blijft mensenwerk. Henny Kloppenburg: “Bedenk daarom waar jij of jullie als ondernemer(s) naartoe willen. Zeker als je met meerdere aandeelhouders of vennoten bent, moet je het hier samen over hebben. Dat zien wij nog weleens fout gaan.” Een genoemd voorbeeld van zo’n situatie is als één van de vier aandeelhouders wil stoppen, terwijl de anderen nog in een andere fase zitten. “Heb het erover en verken je opties, want alle opties qua bedrijfsopvolging liggen op zo’n moment nog open”, is het advies dan.

Maak je bedrijf verkoopklaar

Hoe lastig dat ook kan zijn, vervolgens moet je volgens Kloppenburg wel objectief naar je organisatie kijken. “Het kan zijn dat je nog mooie groeimogelijkheden op korte termijn hebt, waardoor je als je verkoopt veel potentiële waarde weggooit. Ook daarom is het goed om nog een jaar of vijf te hebben om hier verandering in te brengen.” Het kan zo zijn dat je zakelijke afdeling op zichzelf staand een laag rendement draait in vergelijking met andere marktpartijen. Of dat je een bepaalde dienst verleent die geen winst maakt en weinig waarde toevoegt aan je totale onderneming. “Daarnaast moet je nagaan of je er juridisch en fiscaal ook goed voor staat. Er zijn veel regels op deze gebieden die van toepassing zijn bij een bedrijfsopvolging. Je moet de situatie goed kennen om te weten of het verstandig is om hier gebruik van te maken”, zegt Kloppenburg. Ze vervolgt: “Of het kan zijn dat je bedrijfsstructuur nog niet goed is ingericht voor verkoop. Sommige ondernemers hebben bijvoorbeeld een eenmanszaak en moeten na een verkoop direct veel afrekenen met de Belastingdienst. Het kan dan verstandig zijn om dit eerst opnieuw te structureren.”

Overnamecijfers

Dat de markt voor bedrijfsopvolging in het intermediair door de jaren relevant blijft, blijkt ook uit de overnamemonitor van BHB Dullemond. In de laatste overnamemonitor is te zien dat in de eerste helft van vorig jaar 127 financieel advieskantoren van eigenaar veranderde. In de eerste helft van het jaar daarvoor waren dat er 124. In diezelfde periodes van 2022 en 2021 waren dat er respectievelijk 133 en 130. BHB Dullemond signaleert dan ook een toename van het aantal deals na een kleine daling in de afgelopen jaren. Bedrijfsopvolging in de familie en management buy outs worden niet meegenomen in de overnamemonitor.

Kies een vorm van bedrijfsopvolging

BHB Dullemond ervaart dat ondernemers bij bedrijfsopvolging standaard aan verkoop aan een derde denken, maar andere opties zijn ook mogelijk. “Een management buy in (MBI) of buy out (MBO) wordt vaak als niet haalbaar gezien in de assurantiebranche, zegt Kloppenburg. Toch is het ook in deze markt geregeld mogelijk om een financiering voor een medewerker, zoon of dochter te regelen.” “Een andere optie die we steeds vaker zien, is de pre-exit”, vertelt Kloppenburg. Ze legt uit dat de ondernemer hierbij nog niet per se mee wil stoppen, maar dat hij of zij de onderneming niet meer zelfstandig wil voortzetten. “Dat kan een goed moment zijn om geld van tafel te halen, maar wel samen met een koper of een andere samenwerkingspartner een groeiplan op te zetten.” Hierbij kunnen ook risico’s voor de toekomst worden aangepakt, zoals grote investeringen die gedaan moeten worden of het personeelsbeleid anders aanpakken. “Ook zien we steeds vaker specialisaties in de assurantiemarkt. Hierbij gaat een ondernemer zich focussen op één aspect van het bedrijf en wordt de rest verkocht.”

Kies een soort koper

Er zijn verschillende kopers actief in de markt. Deze zijn te verdelen in drie groepen: de financiële, strategische en lokale koper. Kloppenburg legt uit dat financiële koper vaak een private equity-partij is. Dat traject is vooral gericht op rendement en het potentieel van de onderneming. Een strategische koper is een partij die opereert in dezelfde branche, bijvoorbeeld in het buitenland. De lokale koper kan een concullega op de hoek van de straat zijn, een MBI- of MBO-kandidaat. “Het passende type koper is afhankelijk van de onderneming, de grootte, de potentie en of het geschikt is als platform. een voorbeeld hiervan is een bedrijf dat geschikt is als platform, het heeft zelf overnames gedaan en heeft qua omzet/ebitda een grotere omvang. Wil je dan nog even doorgroeien, dan denk je vaak aan een financiële koper”, licht Kloppenburg toe.

Meer om rekening mee te houden

Een bedrijfopvolgingstraject is naast een heel formeel proces ook een kwestie van gevoel. Dit loopt als een rode draad door het hele proces heen. Van de mentale voorbereiding tot de klik met de koper. “Een bedrijfsoverdracht kan emotioneel zwaar zijn. Er zitten momenten in het proces waar je heel blij van wordt, maar er zijn ook momenten dat men heel kritisch naar je onderneming kijkt. Dat kan lastig zijn als het om je levenswerk gaat”, benadrukt Henny Kloppenburg (BHB Dullemond). “Kijk ook heel goed naar de verschillende belangen die er spelen als er meerdere aandeelhouders zijn. Die zitten niet altijd op één lijn, waardoor je onderling een andere sfeer kunt krijgen. Spreek van tevoren goed met elkaar af hoe je met die verschillende zaken omgaat”, is haar advies.

Alexandra Meijer - redacteur AM